กระเพาะอาหาร
อาการคลื่นไส้อาเจียน
อาการคลื่นไส้ อาเจียน เป็นอาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยๆ ภายหลังที่ได้รับยาเคมีบำบัด เพราะยานี้จะไปกระตุ้นศูนย์ควบคุมอาเจียนที่อยู่ในสมองโดยตรง ทำให้เกิดอาการซึ่งจะเป็นมากหรือน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับชนิดของยา และประสบการณ์ที่เคยได้รับที่สำคัญคือ ขึ้นอยู่กับสภาพจิตใจ และสมาธิของตัวผู้ป่วยเอง ผู้ที่มีสภาพจิตดีไม่หวั่นไหว มีทัศนคติที่ดีต่อการรักษา อาจจะไม่มีอาการคลื่นไส้ อาเจียนเลย หรือมีเล็กน้อยไม่รุนแรง
บางครั้งท่านอาจจะรู้สึกปั่นป่วนทันทีหลังจากได้ยา หรือหลังได้ยาไปแล้ว 6 – 12 ชั่วโมง หรือเป็นวัน โดยปกติอาการจะค่อยๆ หายไปเอง หรือบางท่านอาจไม่มีอาการเลย แต่ถึงมีอาการก็มีวิธีการที่จะช่วยบรรเทา หรือควบคุมได้ ปัจจุบันมีการพัฒนายาแก้คลื่นไส้ที่มีประสิทธิภาพดีกว่าอดีต ดังนั้นผู้ป่วยจึงควรปรึกษาแพทย์ และพยาบาล เพื่อหาวิธีที่ดีที่สุดในการแก้ไขที่จะทำให้ท่านมีอาการคลื่นไส้ และอาเจียนน้อยที่สุด หรือไม่มีเลย
การดูแลปฏิบัติ
1. รับประทานอาหารครั้งละน้อย แต่บ่อยครั้ง เพื่อไม่ให้เกิดอาการแน่นท้อง
2. ควรรับประทานอาหารที่ไม่มีไขมันมาก และย่อยง่าย เช่น ฟักทองนึ่ง มันต้ม แกงเลียง ผักต้ม ปลาเผา หรือนึ่ง แกงส้มที่รสไม่จัด
3. ลองรับประทานของเปรี้ยวๆ หรือขนมปังกรอบ เวลารู้สึกคลื่นไส้
4. หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีรสหวาน รสจัด และของที่ทอดด้วน้ำมัน
5. รับประทานอาหารช้าๆ เคี้ยวให้ละเอียด เพื่อให้ย่อยง่าย
6. ดื่มน้ำก่อนหรือหลังอาหาร ½ - 1 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้รู้สึกอิ่มหรือแน่นเกินไป
7. เครื่องดื่มต่างๆ ควรดื่มตอนที่เย็นๆ หรือปกติ ควรดื่มเครื่องดื่มประเภทนมเปรี้ยว น้ำผลไม้ เช่น น้ำมะพร้าว น้ำอ้อย น้ำตาลสด โดยจิบบ่อยๆ ระหว่างมื้อ เพื่อป้องกันมิให้ร่างกายขาดน้ำ
8. ควรรับประทานอาหารเบาๆ ก่อนและหลังในวันที่รับยาเคมีบำบัด
9. หลังรับประทานอาหารควรพักสักครู่ ถ้าต้องการนอนพักควรนอนยกศีรษะสูง
10. สวมเสื้อผ้าหลวมๆ อยู่ในที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี
11. แพทย์อาจจะสั่งยาแก้คลื่นไส้ อาเจียนให้รับประทานก่อนได้รับยาเคมีบำบัด ½ - 1 ชั่วโมง หรือก่อนมื้ออาหาร ถ้ามีอาการมากจนทนไม่ได้ แพทย์จะสั่งยาชนิดฉีดเข้าเส้นให้
12. บางครั้งแพทย์อาจสั่งยาคลายกังวลให้ผู้ป่วยระหว่างที่ผู้ป่วยได้รับยาเคมีบำบัด
13. ทำจิตใจให้สบาย โดยการฟังเพลง ดูทีวี หรือนั่งสมาธิ
อาการผิดปกติที่ควรไปพบแพทย์
1. ถ้ามีอาการอาเจียนติดต่อกันตลอด 48 ชั่วโมง ภายหลังได้ยาเคมีบำบัด
2. ถ้าอาการไม่ดีขึ้นเลย แม้ว่าจะรับประทานยาแก้อาเจียนแล้วก็ตาม
ความคิดเห็นล่าสุด